Nagroda ustanowiona została w 1974 r. i od początku miała rangę wyróżnienia ogólnopolskiego.

W wyniku długoletnich doświadczeń programowo-organizacyjnych utrwalił się podział na sześć kategorii nagród:

Pierwszą kategorię tworzą twórcy ludowi reprezentujący następujące dziedziny sztuki ludowej i artystycznego rzemiosła: rzeźba, malarstwo,/w tym malarstwo na szkle/, tkactwo, hafciarstwo i koronkarstwo, plecionkarstwo, garncarstwo, artystyczne kowalstwo i metaloplastyka, stolarstwo i snycerstwo, zabawkarstwo oraz zdobnictwo obrzędowe: wycinanki, palmy, pisanki, pająki, szopki, kwiaty bibułkowe, pieczywo obrzędowe itp. W tej kategorii znajdują się również instrumentaliści, tancerze, śpiewacy i wykonawcy instrumentów muzycznych.

W drugiej kategorii honorowani są twórcy reprezentujący literaturę ludową, pisarze i poeci ludowi.

W trzeciej kategorii przyznawane są nagrody kapelom ludowym.

Czwartą kategorię tworzą zespoły folklorystyczne.

W piątej kategorii przyznawane są nagrody działaczom społeczno-kulturalnym, popularyzatorom ludowej twórczości oraz badaczom - regionalistom i uczonym, których działalność naukowa dotyczy polskiej kultury, sztuki ludowej i folkloru.

W szóstej kategorii przyznawane są nagrody/dyplomy honorowe/ instytucjom i muzeom szczególnie zasłużonym dla rozwoju sztuki ludowej i folkloru w Polsce [1].

W dniu 11 kwietnia 2018 roku na posiedzeniu Komisji Nagrody im. Oskara Kolberga "Za zasługi dla kultury ludowej" dokonano wyboru laureatów tegorocznej edycji.

Laureatami 43. edycji Nagrody im. Oskara Kolberga w Kategorii IV dla zespołów został folklorystycznych został Regionalny Zespół Pieśni i Tańca Markowianie z Markowej.

Nagrodę odbierze 6 czerwca 2018 roku o godz. 12 na Zamku Królewskim w Warszawie, a od godz. 19 na Dziedzińcu Zamku Królewskiego będzie koncertował z Kapelą Ludową Markowianie i Kapelą ludową Gacoki wraz z innymi laureatami podczas plenerowego Koncertu laureatów.